Waarom duurt het even voordat je reageert, wanneer je schrikt?

Het menselijk lichaam
verbaasd meisje in de sneeuw

Whaaaa!!! Als iemand je laat schrikken, duurt het soms even voordat je kunt reageren. Hoe komt dat?

Even wachten...

Wanneer je schrikt van een geluid of iets wat je ziet, dan moet dit geluid of beeld eerst via je zintuigen (oren of ogen in dit geval) via zenuwbanen naar je hersenen. Vervolgens wordt in je hersenen beoordeeld wat er moet gaan gebeuren.

Nood

Als gevolg van een schrikreactie wordt een bepaald gedeelte van je zenuwstelsel geactiveerd: het sympatisch zenuwstelsel. Hierbij wordt alles in je lichaam in gereedheid gebracht om in geval van nood te kunnen 'vluchten': je hart gaat sneller kloppen om je spieren en bepaalde organen van meer bloed te voorzien. Je pupillen worden wijder om meer te kunnen zien en je gaat sneller ademen om meer zuurstof op te nemen.

Lager pitje

Andere organen, die je tijdens het 'vluchten' niet zo goed kunt gebruiken, zoals je darmen, functioneren dan op een lager pitje. Je hersenen sturen, nadat er een schrikreactie is binnengekomen, signalen via zenuwen door naar alle organen en spieren om ze te vertellen wat ze moeten gaan doen. Hoewel de geleidingssnelheid via zenuwvezels snel is (afhankelijk van het type zenuwvezel 2-100 m/sec), betekent dit toch dat het heel eventjes (minder dan 1 seconde) duurt voordat er echt actie plaatsvindt na een schrikreactie.

Verstijven

Je kunt ook 'verstijven' van schrik. Dan worden de spieren als het ware teveel gestimuleerd vanuit de hersenen, waardoor ze tijdelijk verstijven. Bij verstijven van schrik is de aansturing vanuit je zenuwstelsel eigenlijk een beetje doorgeschoten, dus. En dan gebeurt het tegenovergestelde van wat er zou moeten gebeuren: je blijft namelijk stil staan in plaats van te gaan 'vluchten'.