Documentatiecentrum

Bestrijdingsmiddelen

Er zijn allerlei middelen die onkruid, schimmels en insecten bestrijden. Je noemt ze bestrijdingsmiddelen. Vroeger bestonden deze middelen niet en mislukten oogsten vaak. Aardappels bijvoorbeeld hadden vaak last van schimmelziektes. Als dan een oogst mislukte, kon dat vreselijke gevolgen hebben, omdat de aardappel belangrijk  volksvoedsel was.
In de 20e eeuw (1900-2000) ontdekten wetenschappers hoe ze chemische middelen konden maken. Met deze bestrijdingsmiddelen konden boeren hun gewassen beschermen. 
Later bleek dat sommige bestrijdingsmiddelen schadelijk waren voor insecten of voor het milieu. Die middelen, zoals DDT, zijn daarom in veel landen verboden.
De laatste tijd zijn er alternatieve manieren om een plaag te voorkomen. Bijvoorbeeld door lieveheersbeestje te kweken. Lieveheersbeestjes eten bladluizen. 
Een boer kan vogels naar zijn akker lokken door op een strook land langs de akker kruiden en bloemen te zaaien. De vogels die daar op af komen eten de insecten die schadelijk zijn voor het gewas op de akker.


Een fruitteler spuit een bestrijdingsmiddel op fruitbomen. Daardoor hebben fruitbomen minder last van schimmels, luizen of andere plagen.

Andere middelen

Naast een insecticide gebruiken boeren ook middelen om schimmels en onkruid te  bestrijden. Onkruid schoffelen of uittrekken kost veel tijd. Spuiten met een bestrijdingsmiddel gaat veel sneller. 
In ziekenhuizen of in het zwembad worden middelen gebruikt om schade te voorkomen. In een zwembad bijvoorbeeld zorgen de middelen ervoor dat mensen niet ziek worden van schadelijke bacteriën in het zwemwater. 
Artsen en verplegers gebruiken een middel dat bacteriën doodt om hun handen te ontsmetten.
Soms werken bestrijdingsmiddelen niet meer zo goed, bijvoorbeeld een middel dat gebruikt wordt als honden of katten last hebben van vlooien. Dat komt omdat niet alle vlooien doodgaan van het gif. Omdat ze resistent worden, zal de fabrikant steeds nieuwe, sterkere middelen proberen te maken.
Voedsel dat in Nederland te koop is, kun je gewoon eten. Er worden strenge eisen aan het product gesteld. En op het etiket moet staan welke stoffen erin zitten en hoe het product gebruikt moet worden. Zo mogen sommige middelen niet vlak voor het oogsten gebruikt worden. Voor de boer of bloemenkweker zelf is het gebruik gevaarlijker. Zij moeten zich goed beschermen.

Voordelen en nadelen

Met bestrijdingsmiddelen kunnen we veel ziekten en plagen bestrijden. Daardoor hoeft er minder voedsel te worden weggegooid. Er kan meer geoogst worden en zo kunnen we veel producten, zoals fruit, bloemen of aardappels verkopen aan andere landen. Dat is prettig. 
Toch lukt het boeren in de biologische landbouw ook om voldoende te oogsten, zonder dat zij chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Het kost wel meer tijd om ziekten of plagen te voorkomen en daarom zijn deze producten vaak duurder.
Een groot nadeel is dat het aantal planten- en diersoorten afneemt door het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Sommige middelen doden niet alleen de schadelijke insecten, maar ook de nuttige, zoals bijen en sluipwespen. Daardoor is er minder voedsel voor insecteneters.


Bijen zijn onmisbare insecten voor de voedselproductie in de wereld. Een bij verzamelt nectar uit bloemen en zorgt zo voor de verspreiding van stuifmeel. Door die bestuiving kunnen er noten en vruchten gevormd worden. Helaas zijn bestrijdingsmiddelen in de land- en tuinbouw schadelijk voor de bijen.

Nieuwe soorten

Bedrijven die zaden kweken zoeken naar sterkere plantensoorten die minder last hebben van ziektes, schimmel, droogte of juist van het natte klimaat. Ze doen dat door planten met elkaar te kruisen. Ook worden via gentechnologie nieuwe eigenschappen aan planten toegevoegd. In Europa is dat verboden, omdat we niet zeker weten wat er gebeurt als deze nieuwe soorten in de natuur terecht komen.

Dit is een samenvatting van Informatieboekje 58 Bestrijdingsmiddelen.

Details en informatie

  • Titel: Bestrijdingsmiddelen
  • Auteur(s): Margreet Nauta
  • Nummer: 58
  • Niveau: 3
  • Siso: J 632.6
123movies