Documentatiecentrum

Zwerfafval

Misschien gooi je zelf weleens een kauwgum op straat? Of de wind rukt een snoeppapiertje uit je hand. Dat wordt zwerfafval. Zwerfafval is afval dat door mensen expres of per ongeluk terecht komt op plaatsen die daar niet voor bestemd zijn. Zwerfafval bestaat voornamelijk uit verpakkingsmateriaal van consumpties
Vroeger had je ook al zwerfafval, maar veel minder dan tegenwoordig. Meestal was het natuurlijk afval. Afval dat we nu hebben, is vaak onverteerbaar. Plastic bijvoorbeeld. Er zijn nu ook veel meer verpakkingen waardoor producten langer vers blijven. Maar het levert wel veel meer afval op.
Nederland lijkt misschien best schoon, maar toch zwerven er veel lege blikjes en flesjes rond. Het kost ons land 250 miljoen euro per jaar om het zwerfafval te bestrijden. Een deel van dat geld wordt gebruikt om voorlichting te geven op scholen. Jongeren tussen de 12 en 25 jaar veroorzaken meer zwerfafval dan andere mensen.


© Auk Herrema, Delft

Veel Nederlanders storen zich aan zwerfafval. Toch durft maar de helft van de mensen de vervuilers aan te spreken op hun gedrag.



Plastic tasjes

80% van de Nederlandse bevolking laat weleens afval achter, vaak per ongeluk. Maar soms dumpen mensen expres veel afval in de natuur. Bijvoorbeeld als het verboden materiaal is, zoals afval dat ontstaat bij het maken van drugs. 
Op drukke plaatsen, bijvoorbeeld stations, wordt dagelijks schoongemaakt. Daarom is Nederland in vergelijking met andere landen, best schoon. Vooral ontwikkelingslanden in Afrika, Azië en Zuid-Amerika hebben veel grotere problemen met zwerfafval. Een belangrijke oorzaak is dat de ophaalsystemen daar niet goed werken. Plastic tasjes zijn een plaag. Daarom is er in sommige Zuid-Afrikaanse landen een verbod op deze tasjes.


© Louafi Larbi/Reuters/Novum, Amsterdam

Vóór het tasjesverbod werden in Zuid-Afrika plastic zakjes ‘nationale bloemen’ genoemd. Je zag ze namelijk overal in struiken en bomen hangen.


Verschillend afval


Zwerfafval breekt niet zomaar af. Het verschilt per materiaal. Aluminium breekt nooit af. En kleine batterijen bijvoorbeeld veroorzaken bodemverontreiniging. Thuis heb je waarschijnlijk containers staan, om de verschillende soorten afval in te stoppen. Het afval gaat naar de milieustraat, een verzamelpunt van afval van de gemeente. Of naar fabrieken waar ze afval recyclen. Gebruikt plastic wordt omgesmolten tot nieuw plastic.
Zwerfafval komt niet in een recyclingfabriek terecht. Als niemand het opruimt, blijft het liggen totdat het afgebroken is. Maar sommige soorten verdwijnen nooit helemaal.
Voor dieren kan zwerfafval gevaarlijk zijn. Zij zien afval vaak voor voedsel aan. Het plastic blijft in hun maag zitten omdat het niet verteert. Zo komt plastic in de voedselketen terecht. In veel producten zoals tandpasta of scrubgel, zitten piepkleine plastic korreltjes. Het is een goedkoop schuurmiddel. Deze korreltjes komen via het riool in rivieren of zee terecht.

Ongeveer 20 jaar geleden, werden op bepaalde plekken in de oceaan, drijvende afvalhopen ontdekt, de zogenoemde ‘plastic soep’. Soms zo groot als Frankrijk en Spanje samen. Wetenschappers denken hard na over oplossingen voor het opruimen ervan. Zo heeft een student uit Leiden een apparaat bedacht dat gebruik maakt van zeestromingen. Het plastic drijft naar het apparaat, bovendien is het onschadelijk voor zeedieren.

Opruimen is één oplossing voor zwerfafval. Maar gedragsverandering is ook belangrijk. Een goede maatregel om zwerfafval te voorkomen is statiegeld heffen op flessen en blikjes. In sommige landen gebeurt dat al. Uiteindelijk is het belangrijk dat er wereldwijd minder afval komt. Daar moeten regeringen, bedrijven en inwoners allemaal aan meewerken. Door kritisch na te denken over wat ze maken, kopen en weggooien.

Details en informatie

  • Titel: Zwerfafval
  • Auteur(s): Lonneke Crusio
  • Nummer: 3
  • Niveau: 4
  • Siso: J 614.65
123movies