Kinderrechten
Van alle mensen op de wereld is één derde kind, net als jij. Dat zijn er wel 2,5 miljard in totaal. Voor al die kinderen gelden de kinderrechten.
Rechten zijn regels over iets wat je mag of waar je recht op hebt. Zoals naar school gaan. Sinds 1948 bestaat de
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Dat zijn afspraken van veel landen over wat mensen mogen doen en waartegen ze beschermd moeten worden. Maar die afspraken gaan niet voldoende over kinderen. Daarom kwam er in 1989 een
verdrag over kinderrechten. Er staan 54 afspraken in. De afspraken gelden voor alle kinderen op de wereld, tot hun achttiende verjaardag.
© David Rozing / HH Den Haag
Kinderen hebben recht op vrije tijd en ze moeten kunnen spelen.
Rechten van kinderen
In het kinderrechtenverdrag staan veel rechten. Er zijn twee basisregels, namelijk: ‘Alle kinderen hebben recht op zorg en liefde’ en ‘Alle kinderen hebben dezelfde rechten’. Kinderen hebben recht op gezond en voldoende eten. Ze hebben ook recht op
onderwijs, ze mogen naar school. Verder hebben ze recht op
gezondheidszorg. Zieke kinderen moeten verzorgd worden door dokters en in ziekenhuizen. Er zijn ook rechten om kinderen te beschermen. Kinderen mogen bijvoorbeeld niet werken. Kinderen pijn doen of uitschelden is verboden. Ook mogen kinderen niet gedwongen worden om seks te hebben. En tegen oorlog en geweld moeten kinderen goed beschermd worden.
Gehandicapte kinderen hebben extra zorg nodig. Ook kinderen met een gebrek moeten kunnen meedoen in de wereld. Er zijn meer kwetsbare kinderen. Kinderen zonder ouders bijvoorbeeld, en kinderen die zijn gevlucht voor de oorlog.
Een ander kinderrecht is dat kinderen mogen zeggen wat ze ergens van vinden. Ze mogen dus een eigen mening hebben. Tenminste, zolang ze anderen niet beledigen of uitschelden. Alle kinderen mogen zelf hun geloof kiezen. En hun eigen vrienden uitkiezen.
© Unicef, Den Haag
Dit zijn kinderrechten.
Controle
De kinderrechten liggen vast en gelden voor alle kinderen. Maar houden alle ouders en regeringen zich er wel aan? Een speciaal
comité controleert dat. Die groep mensen bestaat uit achttien mannen en vrouwen uit verschillende landen. Ze weten allemaal heel veel van rechten af. Elk land dat meedoet aan het verdrag, moet ieder jaar een
rapport maken. Daarin schrijven ze wat er goed gaat in hun land. En wat er beter kan en waar ze zich zorgen over maken. Het comité kan een land dat het niet goed doet geen straf geven. Wel kan het comité gaan praten met de regering. Veel regeringen proberen wel om het goed te doen. Maar soms lukt het niet, of gaat het erg langzaam. Unicef is een organisatie die zich inzet voor kinderrechten. Unicef werkt samen met regeringen, leraren, politieagenten en natuurlijk met kinderen. Want kinderen moeten zelf kunnen zeggen hoe het gaat in hun land.
Nederland heeft een
kinder-ombudsman of –vrouw. Die controleert of iedereen zich houdt aan het kinderrechtenverdrag.
Dit is een samenvatting van Junior-Informatieboekje 52 Kinderrechten.