Documentatiecentrum

De Tweede Wereldoorlog in Nederland

Op 10 mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen. Na het bombardement op Rotterdam gaf het Nederlandse leger zich over en begon de bezetting
De Oostenrijker Seyss-Inquart werd Rijkscommissaris van Nederland, namens de Duitse leider Hitler. Alle politieke partijen werden verboden, behalve de NSB (Nationaal Socialistische Beweging). Werkte je met de Duitsers mee, dan was je voor veel Nederlanders een collaborateur. Deed je dat niet, dan had je vaak geen werk én geen invloed. In de kranten, op de radio en in de bioscopen mochten alleen berichten worden verspreid die door de Duitsers waren goedgekeurd. 


©Süddeutsche Zeitung Photo/HH, Den Haag
Voor NSB-kinderen was er de Jeugdstorm, een soort scouting. Daar leerden ze Hitler te bewonderen. Joodse kinderen mochten geen lid zijn van de Jeugdstorm.

Jodenvervolging en schaarste

Joden waren volgens Hitler en zijn volgelingen minderwaardige mensen die niet in het grote Duitse rijk thuis hoorden. Met honderden tegelijk werden ze in vrachtwagens en treinen weggevoerd naar vernietigingskampen in Duitsland, Polen en Oostenrijk. Daar werden ze vermoord. In de loop van de bezetting doken ook steeds meer mensen, waaronder Joden, onder. Ze verstopten zich voor de Duitsers, in kelders, op zolders, in diepe kasten en soms in holen in het bos. 
Tijdens de bezetting waren er steeds minder spullen en voedingsmiddelen te koop, want bijna alles ging naar Duitsland. Om de voedingsmiddelen eerlijk te verdelen, kregen mensen distributiebonnen voor vlees, brood, boter en steeds meer andere producten. 


©ANP, Rijswijk
Om de kachel te kunnen stoken, probeerden mensen houten blokken tussen de tramrails vandaan te peuteren. Scholen waren vanwege de kou vaak al gesloten.

Verzet en bevrijding

Na 1943 werd kwam er steeds meer verzet. Verzetsgroepen overvielen distributiekantoren om aan voedselbonnen te komen voor onderduikers. Andere bliezen bruggen en spoorwegen op om de Duitsers dwars te zitten. Soms ook schoten ze verraders dood.
Eind 1944 werd Zuid-Nederland bevrijd door de geallieerden. Tijdens de daaropvolgende Hongerwinter leden de mensen in het westen van Nederland (in de steden) steeds meer honger en kou. Ze probeerden van alles om nog aan eten en brandstof te komen. Zo bleken tulpenbollen best eetbaar en ook kwamen er suikerbieten op het menu. Na de winter bevrijdden de geallieerden ook Noord-Nederland en op 5 mei 1945 gaven de Duitsers in Nederland zich over.

Details en informatie

  • Titel: De Tweede Wereldoorlog in Nederland
  • Auteur(s): Karin van Hoof
  • Nummer: 102
  • Niveau: 4
  • Siso: J 935.4
123movies