Waarom hebben wij een koningshuis en andere landen een president?

De maatschappij
wlilemalexander

Sinds de middeleeuwen zijn alle Europese landen een monarchie. Vaak was het in de middeleeuwen een legerhoofdman die zich deze status aanmeette en zichzelf tot koning (liet) kronen. Die waardigheid gaf hij door aan zijn kinderen, waardoor het stelstel van de monarchie ontstond.

De monarchie was overigens absoluut: de koning was aan niemand verantwoording schuldig en kon in zijn eentje het beleid van zijn land bepalen.

Het bijzondere van Nederland is dat wij al in de zestiende eeuw onze koning (vanwege zijn tyranieke gedrag met betrekking tot andersgelovigen) afzworen en een Republiek werden. Overigens niet met een president aan het hoofd: de leiding werd in handen gelegd van de Staten Generaal: het was de Staten Generaal die `souverein' was (het hoogste gezag had).

Leve de republiek!

In de geschiedenis zijn er ook andere Europese landen die hun koning hebben afgezet en republiek werden. Zij vonden het erfelijke koningschap niet passen in het meer democratische model (waarin iedere staatsburger in principe tot president gekozen kan worden).

Frankrijk zette bijvoorbeeld in 1792 zijn koning af, tijdens de Franse Revolutie. Rusland stuurde zijn tsaar weg in 1917, na de voor Rusland desastreus verlopen Eerste Wereldoorlog. Engeland is overigens ook een tijdje republiek geweest, in de zeventiende eeuw. Heel bijzonder is weer dat Nederland, die één van de eerste was om het koningschap af te schaffen, dat in 1813 weer herstelde.

Lees ook: Hoe is Nederland ontstaan?

Een sterke leider

Op het Congres in Wenen werd besloten om als tegenwicht tegen een mogelijk agressief Frankrijk (in de periode ervoor had Napoleon half Europa veroverd!) aan de noordgrens een sterke staat te creëren, waarbij Nederland en België werden samengevoegd onder één monarch: Willem I. De monarchie werd toen gezien als een sterk systeem. Eén man aan de leiding zou een staat naar buiten sterker maken.

Een monarchie zou stabieler zijn dan een Republiek. Overigens wordt ook in sommige andere landen wel eens gedacht aan een herstel van de monarchie. In Rusland gaan er wel eens stemmen op om in plaats van een president weer een koning (in Rusland Tsaar genoemd) te nemen, bij voorkeur iemand uit de familie Romanov, die vele eeuwen lang tsaar zijn geweest in Rusland.

Weet je ook...

Waarom er een leeuw in het Nederlandse wapen zit?

Wie de grenzen tussen landen bepaalt?