Wat gebeurde er 25 jaar geleden in Srebrenica?

De moordpartij gebeurde natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Er woedde al een paar jaar een burgeroorlog in het land dat toen nog Joegoslavië heette. In een burgeroorlog vechten verschillende bevolkingsgroepen van een land tegen elkaar, vaak om redenen die al een lange geschiedenis hebben. Aan beide kanten vallen slachtoffers.

Gevechten

In Joegoslavië waren de kemphanen de Bosnische moslims, de Bosnische Kroaten en de Bosnische Serviërs. Na een volksverkiezing bleek dat de moslims en de Kroaten een onafhankelijk land Bosnië wilden. Maar daar waren de Bosnische Serviërs het niet mee eens. Veel van hen waren bovendien nog woedend over eerdere moordpartijen op hun volk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er braken gevechten uit tussen de verschillende groepen en mensen vluchtten uit hun dorpen voor het geweld.

Srebrenica

Hele gezinnen Bosnische moslims trokken onder andere naar Srebrenica. Ineens woonden hier in plaats van 4.000 wel 40.000 mensen. Vaak verre familie van de bewoners die gastvrij hun huizen deelden. Maar ondertussen raakte het stadje in het dal steeds verder omsingeld door de Bosnische Serviërs die vanuit de bergen raketaanvallen en beschietingen uitvoerden. De omstandigheden in het stadje werden steeds slechter en slechter. Er was te weinig eten en de mensen waren bang. Een hoge pief van de Verenigde Naties (VN) kwam polshoogte nemen. Hij zag met eigen ogen hoe zwaar het leven was en beloofde de bewoners bescherming.

Vredesmissie

Eerst kwam er een VN-vredesmissie uit Canada en daarna militairen uit Nederland. Die troepen soldaten met blauwe baretten op hun hoofd, kennen we nu als Dutchbat. Zij kwamen niet om te vechten, maar voor veiligheid. De soldaten vroegen bijvoorbeeld beide partijen hun wapens in te leveren. Maar: ze mochten daar niemand toe dwingen en ook geen wapens afpakken. Het gevolg was natuurlijk dat iedereen z’n wapens hield om zichzelf en hun gezin te beschermen.

Te weinig

In de zomer van 1995 hielden de Bosnische Serviërs alle transporten van voedsel en brandstof naar Srebrenica tegen. Daar had de bevolking onder te lijden, maar de militairen ook. Die konden bijvoorbeeld niet meer op patrouille en ook hun gezondheid werd slechter. De vredessoldaten waren gekomen om de bevolking helpen, maar van dat helpen kwam dus maar weinig terecht. Ze realiseerden zich ook meer en meer dat ze zelf veel te licht bewapend waren en met veel te weinig soldaten om iets te kunnen doen tegen de Bosnische Serviërs.

Moordpartij

In juli 1995 ging het dan ook vreselijk mis. De Serviërs onder leiding van generaal Mladic vielen Srebrenica binnen. Veel mannen en jongens sloegen op de vlucht en werden in de bergen gedood. Anderen werden gevangengenomen en gedood. De Nederlandse soldaten konden dit niet voorkomen.
Over de hele wereld zorgde deze moordpartij op de moslims voor grote verontwaardiging en boosheid. Hoe kon zoiets gebeuren terwijl er een vredesmissie met Nederlandse soldaten aanwezig was? Er bleef lange tijd veel onduidelijk en nog steeds zijn lang niet alle vragen beantwoord. Veel nabestaanden van de slachtoffers maar ook de aanwezige soldaten zijn daarom gefrustreerd en getraumatiseerd.