Het conflict tussen Israël en de Palestijnen

'Het is oorlog', zo liet de Israëlische premier Netanyahu zaterdag weten toen Hamas, een terroristische organisatie, vanuit Palestijns gebied raketten afvuurde op Israël. Ook vielen tientallen strijders het land binnen. Al meer dan zeventig jaar is er ruzie tussen Israëliërs en Palestijnen. Waarom is een blijvende vrede hier zo lastig?

Door Redactie
Mohammed woont in een vluchtelingenkamp voor Palestijnen.
© Matthias Somm

Voor Israël kwam de aanval van Hamas op 7 oktober op een onverwacht moment. Veel gezinnen vierden met elkaar sabbat, het Loofhuttenfeest en nog een andere heilige joodse dag. Er zijn theorieën dat bevriende fundamentalistische organisaties in andere landen, zoals Iran, Hamas hebben geholpen. Hamas en die organisaties zijn tegen het land Israël. De Verenigde Staten en Nederland zijn bondgenoten van Israël. Aan beide kanten zijn er nu beschietingen en al honderden slachtoffers gevallen. 

Bommen en raketten

Vorig jaar zomer vlamde de strijd ook op. Toen besloot een Israëlische rechter dat zo'n zestig Palestijnen in Jeruzalem moesten verhuizen om plaats te maken voor Joodse gezinnen. Veel Palestijnen zijn daar heel boos over. Demonstraties liepen uit de hand en de Palestijnse terreurbeweging Hamas die de baas is in de Gazastrook, vuurde raketten af op Joodse wijken. Het Israëlische leger gooide bommen op gebieden waar vooral Palestijnen wonen. Andere landen roepen de twee partijen op te stoppen met geweld. Na een tijdje kwam er een staakt-het-vuren en stopte het schieten. 

Lees ook het interview met deze drie kinderen:

Vrede

Al vaak hebben wereldleiders en machthebbers geprobeerd vrede te stichten tussen de Israëliërs en Palestijnen. Dat dit nog nooit helemaal gelukt is, maakt al duidelijk hoe ingewikkeld het conflict is. Er zijn veel verschillende partijen en de spanningen hebben een lange voorgeschiedenis. Alle gevoelige kwesties komen samen, zoals in veel oorlogen: het gaat over landsgrenzen, internationaal recht, religie, politiek en cultuur. Tegelijkertijd, zoals in alle oorlogen, is lang niet iedereen in het gebied bezig met geweld. Er zijn ook ‘gewone’ Palestijnen en Israëliërs die een rustig leven willen en vreedzaam met elkaar samenleven. 

Begrip

Je kunt het conflict alleen een beetje begrijpen, door in de geschiedenis te duiken én je in te leven in beide partijen. Wat niet helpt, is om harde woorden te gebruiken en één kant te kiezen. Maar al te vaak klinkt: de Israëliërs zijn de bezetters en de Palestijnen de terroristen. Maar zo simpel is het niet. Het conflict wordt vaak samengevat als een ruzie tussen moslims en joden, maar ook dat ligt ingewikkelder. Er wonen ook niet-joden in Israël en niet alle joodse Israëliërs zijn erop uit om steeds meer land van de Palestijnen te veroveren. Bovendien zijn niet alle Palestijnen moslim; er zijn ook christelijke Palestijnen. Wel speelt religieuze geschiedenis een rol, bijvoorbeeld als het gaat om de stad Jeruzalem. Voor zowel het jodendom als de islam (en het christendom) is dit een belangrijke stad waar ze allemaal recht op denken te hebben.  

Op de vlucht

Het is goed om te weten dat het joodse volk eigenlijk al sinds de tijd van de Romeinen op de vlucht is. Overal waar joden zich vestigden, werden ze gediscrimineerd en vaak verjaagd. Al die tijd verlangden de joden naar een eigen land zoals in hun bijbel beschreven zou staan: een veilige plek om te wonen zonder discriminatie en vervolging. Omdat ze geloven dat hun god dit land heeft beloofd aan het joodse volk, voelt het voor de joden dat ze recht hebben op dit land. Onder andere door de verschrikkelijke massamoorden tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden veel mensen dat het joodse volk dat land ook écht moesten krijgen: Israël.

Alleen woonden er natuurlijk al eeuwenlang mensen in het gebied waar Israël gesticht werd: Palestijnen, joden en andere bevolkingsgroepen. Ook al hadden ze niets tegen de joden; ze zaten er nou ook weer niet op te wachten dat een groot deel van hun woongebied van de ene op de andere dag werd weggegeven. Als je leefomgeving ineens heel snel verandert en je allemaal nieuwe buren krijgt met andere gewoontes en gebruiken, dan worden mensen soms bang dat ze hun eigen gewoontes en gebruiken niet meer mogen houden.  

Oorlog

Angstige mensen gedragen zich vaak boos en dat is voor niemand een goed begin van een nieuw land. Ook de buurlanden gingen zich ermee bemoeien en er braken een aantal oorlogen uit. De uitkomst was na veel bloedvergieten dat de Palestijnen moesten gaan wonen op de Westelijke oever van de rivier de Jordaan, op de Gazastrook en in Oost-Jeruzalem. De rest van het gebied zou dan Israël zijn. Dit betekende dat veel Palestijnen moesten vertrekken uit hun dorp of stad. 

Verhuizen

Er zijn mensen die voor hun plezier of een nieuwe uitdaging naar een ander deel van het land verhuizen of zelfs emigreren. Maar veel mensen zijn erg gehecht aan de grond of het land waar hun familie al generaties lang leeft. Zij hebben daar hun wortels liggen en iets opgebouwd. Ze willen daar niet weggestuurd worden of met geweld gedwongen worden ergens anders te gaan wonen. Veel Palestijnen vluchtten naar andere delen van de wereld. De mensen die terechtkwamen in de vluchtelingenkampen in de zogenaamde Palestijnse gebieden, leefden daar vaak onder slechte omstandigheden.

Veiligheid

Ondertussen werden de Palestijnse gebieden streng bewaakt door Israëlische militairen en bouwde Israël joodse dorpen in de Palestijnse gebieden. Hierop reageerden de boze Palestijnen met aanslagen op joden en daar nam het Israëlische leger dan weer wraak op. Helemaal sinds de radicale Palestijnse beweging Hamas aan de macht is in de Gazastrook, zijn de spanningen in het gebied weer toegenomen. Israël bouwde zelfs een zogenaamde veiligheidsbarrière: in steden ziet die eruit als een muur, op het platteland is het een hek. Voor de één voelt dit als bescherming, voor de ander als een gevangenis.  

Oplossing

De oplossing lijkt zo simpel: een stuk land voor de joden en een stuk land voor de Palestijnen. Maar daar moet iedereen het dan wel over eens worden. Én alle landen van de wereld moeten deze afspraken goedkeuren. Tot nu toe blijft er onenigheid en onduidelijkheid over de grenzen en vliegt om de zoveel tijd weer de vlam in de pan.