Dansende dinosaurussen

Niels Kerstes, 23 mei 2019

Het beest is zo lang als een bestelbus. Messcherpe tanden blinken in zijn enorme bek. Zijn langwerpige snuit steekt hoog de lucht in. Het dier slaakt een felle kreet. Met krachtige halen van zijn massieve achterpoten veegt hij modder naar achteren, net zo lang tot er flinke krassen in de grond staan. Wat is deze dinosaurus aan het doen?

Fossiele krabsporen

Dinosaurussen die miljoenen jaren geleden op aarde rondliepen, lieten allerlei sporen achter. Hun botten natuurlijk, maar ook versteende nesten, drollen en pootafdrukken. Een paar jaar geleden ontdekten paleontologen, wetenschappers die fossielen onderzoeken, in de Verenigde Staten iets uitzonderlijks: ongeveer zeventig fossiele krabsporen gemaakt door dino’s. Sommige krabsporen zijn wel twee meter lang! De meeste sporen, die zo’n honderd miljoen jaar oud zijn, bestonden uit twee naast elkaar liggende ‘kuilen’. Rond een aantal krabsporen vonden de onderzoekers pootafdrukken van theropoden, vleesetende, op twee poten lopende dinosaurussen. Dat waren dus de makers. Afgaande op de grootte van de krabsporen, berekenden de onderzoekers dat de dinosaurussen die de sporen maakten tussen de 2,5 en 5 meter lang waren.

Wil je zelf eens een echte dinosauruspootafdruk zien? Dat kan bijvoorbeeld in de Jura, een gebergte in Frankrijk. Of bij Naturalis in de tentoonstelling.

De onderzoekers vonden ongeveer zeventig van dit soort krabsporen.
M. Lockley | Licentie: CC BY 4.0

Maar waarom?

De vleeseters maakten de krabsporen door met de klauwen van hun beide achterpoten over de grond te schrapen. Waarom deden de dinosaurussen dit? Om een nest te graven voor hun eieren? De onderzoekers denken van niet: ze vonden nergens resten van eieren of jonge dinosaurussen. Waren de gravende dinosaurussen dan wellicht gravend op zoek naar water of prooien? Ook dit is volgens de wetenschappers niet waarschijnlijk. In de kuilen zijn duidelijke sporen van de klauwen van de dieren te zien. Als er water in de kuilen had gestaan, dan waren deze sporen uitgespoeld. Ook vonden de onderzoekers geen ondergrondse gangen, holen of andere aanwijzingen dat er prooidieren in de grond leefden.

De balts

Volgens de onderzoekers blijft er één waarschijnlijke verklaring over: het schrapen hoort bij de balts, of paringsdans, van de dino’s. Veel dieren die nu leven, baltsen voordat ze paren. Tijdens de balts maken de dieren duidelijk dat ze zin hebben om te paren met een soortgenoot. Ook laten dieren tijdens de balts zien en horen dat ze mooi, sterk, fit en zorgzaam zijn: een goede partner en ouder dus. Vooral vogels staan bekend om hun spectaculaire baltsgedrag

Vogels zijn dinosaurussen. Aangezien vogels baltsgedrag vertonen, is het dus eigenlijk ook helemaal niet zo raar om te bedenken dat ook andere dinosaurussen (de niet-vogels) baltsten. Sommige paleontologen vermoedden dit al langer, maar nu is er dus ook echt fossiel bewijs. 

Futen staan bekend om hun uitgebreide balts.
iStock - GettyImages - Ulrich Roesch | Licentie: RF Getty Images

Wat deden ze nog meer?

Baltsende struisvogels en papegaaiduikers doen tegenwoordig wat de dino’s honderd miljoen jaar geleden al deden: met beide poten krassen maken in de grond. De vogels van nu halen nog veel meer rare fratsen uit tijdens de balts. Het is dan ook erg leuk om te fantaseren over hoe vleesetende dino’s dansten voor hun partners. Zeker als je bedenkt dat veel van deze vleeseters ook nog eens een verenkleed hadden. En dat de dino’s misschien ook wel allerlei geluiden maakten tijdens de balts. Dat moet toch een spektakel zijn geweest!

Welke geluiden denk jij dat dino’s tijdens de balts maakten?

Wanneer kraanvogels dansen, maken ze vaak hoge sprongen.
iStock - GettyImages - elmvilla | Licentie: RF Getty Images