Navigatie overslaan
Paarse strandloper / Elwin van der Kolk

Paarse strandloper

Purple Sandpiper, Calidris maritima - Strandlopers (Scolopacidae)

De paarse strandloper is heel kenmerkend met zijn gele poten en donkere, in de winter paarsbruine kleed. Een sterk aan de kust gebonden soort, die je niet op het strand vindt. Hij zit alleen op basaltblokken langs dijken, pieren en strekdammen. Een tamme soort die vaak optrekt met steenlopers.

Paarse strandloper / Agami

Herkenning

Strandloper van stenige oppervlakten. Zeer kenmerkend, donker kleed, met een lichte buik. Gele poten en gele snavelbasis. In vlucht komt hij ook donker over; opvallend zijn de witte vleugelstrepen en witte staartzijden.

Geluid

Roept met korte, scherpe toontjes: "krik", "kik-uk" e.d. Baltsroep alleen in broedgebieden.


20-22 cm, spanwijdte 42-46 cm

Deze soort lijkt op:

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leer je in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten. Veel plezier!

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf je in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Leefwijze

Broeden

Monogaam en territoriaal, maar zoekt ook buiten territorium voedsel. Paren broeden meestal niet dicht bij elkaar. Legtijd van midden mei (Noorwegen) tot midden juli (Siberië). Broedt op de grond in ondiep kuiltje, dat relatief rijkelijk is bekleed met plantenmateriaal. Beide geslachten broeden. Heeft één broedsel, meestal 4, soms 3 eieren. Broedduur 21-25 dagen. Jongen nestvlieders, vliegvlug na 19-24 dagen. Vrouwtje verlaat voor het uitvliegen de jongen, mannetje hoedt ze dan alleen.

Leefgebied

In de winter vrijwel uitsluitend te vinden aan zee, op harde substraten, vooral op basalt en beton. Dijken, pieren, strekdammen. Soms in gras op zeedijken. Vaak in de spatzone van golven. Broedt aan arctische kusten, op hoogvlakten en in gebergten, vaak vlakbij plekken met sneeuw en ijs met natte mosvegetaties of in kale, steenachtige toendra met korstmos. Ook op rotseilandjes en kiezelstranden.

Voedsel

In de winter vooral mollusken (slakjes, mossels), maar ook insecten (kevers, vliegen), kleine kreeftachtigen (vooral vlokreeftjes), ringwormen, kleine visjes en algen.
In de broedtijd vooral insecten en springstaarten, ook spinnen, slakken, wormen en wat plantenmateriaal (blaadjes, knoppen, bessen, zaden).

Vogeltrek

Trekken vooral naar rotsachtige kusten van West-Europa en Zuid-Scandinavië, maar kunnen ook heel noordelijk aan de kust overwinteren (Noord-Rusland bijvoorbeeld). Vrouwtjes verlaten broedgebied het eerst. In Nederland vooral van september tot mei. Sterk kustgebonden soort, ook op trek, wordt bij hoge uitzondering in binnenland gezien.


Verspreiding en aantal

wintergast in zeer klein aantal

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Overwinterende aantallen in Nederland nemen af, vooral in het Waddengebied. De oorzaak is onduidelijk en ligt wellicht in klimaatverandering, waardoor paarse strandlopers noordelijker overwinteren dan voorheen.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen Geen broedvogel
Geschat maximum aantal overwinteraars 400-600 (in 2013-2015)
Doortrekkers 100-500 (in 2008-2012)

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Zeedijken met basalt en beton, pieren en strekdammen langs hele kust. De Noordzeekant van de Brouwersdam is goede plek voor paarse strandlopers.

In Europa

Noordelijk Europa, vooral IJsland, Scandinavië en Noord-Rusland. Zeldzaam in Schotland.

Meer informatie


Bescherming

Stabiel en niet bedreigd in Europa.

Wat wij doen

Bij de natuurlijke kustversterking bij de Hondsbossche Zeewering is leefgebied voor paarse strandlopers en steenlopers verdwenen. Samen met andere organisaties heeft Vogelbescherming ervoor gezorgd dat er elders nieuw leefgebied werd gecreëerd. Op Texel werd ter compensatie over een grote lengte een vooroever met basalt aangelegd.

Wat kun jij doen

Paarse strandlopers zijn tam, maar probeer met kijken en fotograferen niet tot het uiterste te gaan. Bij verstoring verspillen de vogels veel energie.

Meer weten?

Actuele berichten

Drieteenstrandloper / Shutterstock

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

Neem MijnVogelvinder.nl in je hand en herken vogels door het hele land! MijnVogelvinder.nl is een web-app voor de mobiele telefoon. Deze handige vogelwegwijzer voor onderweg vertelt je welke soorten je tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar je op moet letten om ze daadwerkelijk te zien.

Meer over MijnVogelvinder

Wet- en regelgeving

De paarse strandloper is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn paarse strandlopers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de paarse strandloper wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

  • vogels opzettelijk te doden of vangen;
  • nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
  • eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
  • vogels opzettelijk te storen;
  • vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

  • de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
  • de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
  • de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
  • het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal