Documentatiecentrum

Botbreuken

Veel mensen hebben wel eens iets gebroken. Je kunt iets breken als je aan het sporten bent, of als je struikelt. Het doet pijn als je iets breekt. Op de plaats van de breuk komt vaak een zwelling. Dat is een bult. Met een botbreuk moet je naar het ziekenhuis. Voor een ernstige breuk komt er een ambulance. Bijvoorbeeld bij een gebroken heup. In het ziekenhuis worden röntgenfoto's van de breuk gemaakt. Dat gebeurt met lichtstralen. Je ziet er alleen de harde delen in je lichaam op, zoals botten. Op de foto kan de dokter zien of het bot gebroken is. En zo ja, hoe dan.

Op de foto kun je de breuk duidelijk zien.

In het gips

Om te beginnen wordt het gebroken bot gezet. De botdelen worden dan weer tegen elkaar aan geduwd. Daarna kan het bot gespalkt. Eerst komt er een soort sok omheen, en dan een laag watten. Dan volgt de spalk. Die is meestal van gips. Als je arm gebroken is, krijg je daarna een mitella. Dat is een draagdoek om je nek. Je arm hangt dan stil en hoog. De zwelling kan zo gemakkelijk weg trekken. Als de zwelling weg is, ga je weer naar het ziekenhuis. In plaats van het gips krijg je dan een kunststofverband. Dat droogt snel en is heel licht. Je kunt vaak kiezen tussen verschillende kleuren kunststofverband.

Als het gipsen klaar is, zie je de sok niet meer zitten.

Alle botten in je lichaam heten samen je skelet. Het grootste bot is het dijbeenbot. Het kleinste botje is de stijgbeugel. Die zit in je oor. Het skelet zorgt dat je lichaam stevig is. Botten zijn sterk en hard. Ze leven. Er stroomt bloed doorheen. Het bloed brengt zuurstof en voedsel naar de botten. Daardoor kan een gebroken bot snel genezen. De harde buitenkant van het bot bestaat uit kalk en lijmstof. Kalk zit bijvoorbeeld ook in een eierschaal of een stoepkrijtje. Dat breekt snel. Daarom zit er ook soepele en elastische lijmstof in botten. Door die combinatie is een bot sterk en niet zo snel breekbaar.

Een bot kan op verschillende manieren breken. Kinderen hebben vaak een twijgbreuk. Bij zo'n breuk is het bot niet helemaal doormidden. De breuk ziet eruit als bij een jong takje, een twijg. Botten van volwassenen zijn keihard. Als die breken, is dat meestal middendoor. Een bot die op meerdere plaatsen is gebroken noem je verbrijzeld. Voor een arts is een verbrijzeling moeilijk te behandelen. Het is een soort puzzel. De dokter zet de stukken bot weer met pinnen aan elkaar. Die pinnen blijven gewoon in je lichaam. Alleen als je er last van krijgt, worden ze er weer uit gehaald.

Details en informatie

  • Titel: Botbreuken
  • Auteur(s): Karin Janssen
  • Nummer: JC194
  • Niveau: 2
  • Siso: J 605.8
123movies