7x de belangrijkste vragen over zonnen, insmeren en verbranden

Verbranden is niet gezond. Dat weet toch iedereen? Helaas gebeurt het nog veel te vaak, zeggen deskundigen. Er zijn veel misverstanden over zonnen en insmeren.

Hittegolf in de stad. Kinderen springen in het water
© ANP / Joosten Fotografie

Misschien kun je het wel dromen: ga je de zon in, smeer je dan in met zonnebrandcrème. En blijf uit de zon op het heetst van de dag: tussen twaalf en drie uur ’s middags dus. Toch verbranden we nog te vaak, zeggen deskundigen. Maar niet meer als je dit weet!

1. Waarom moet je jezelf beschermen tegen de zon?

Van zonnen zonder bescherming kun je verbranden. En zelfs als je niet verbrandt, kan je huid beschadigen door lang te zonnen. Daardoor kan de nare ziekte huidkanker ontstaan. Bescherm jezelf daarom altijd tegen de zon.  De één verbrandt sneller dan de ander. Hoe snel iemand verkleurt door de zon, wordt bepaald door je huidtype, maar ook door de zonkracht. Die ligt in Nederland, in de zomermaanden, tussen de vier en zeven. Vanaf zonkracht zeven à acht verbrand je al na tien minuten. De zonkracht verandert elke dag. Check ’m op rivm.nl/zonkracht of gebruik de app KWF Zonadvies (gratis). 

2. Hoe werkt zonnebrandcrème?

Het beschermt je huid tegen zonnestralen (of uv-stralen). De meeste werken als een spiegel die het licht terugkaatst. Hoe hoger de factor, hoe beter de bescherming. Vanaf factor 30 zit dat wel snor. Het spul is na zo’n twee uur uitgewerkt. Opnieuw smeren dus. En smeer genoeg: net zoveel als een laag pindakaas op je boterham. En smeer overal (vergeet je oren niet!), en al vóór je de zon in gaat. Smeer altijd opnieuw na het zwemmen. Ook als je waterproof smeert, want die glibbert er in het water gewoon af. Zonlicht kan ook door water. Opletten dus als je gaat snorkelen. En zeker ook op een luchtbed of boot, want water weerkaatst de stralen nog eens.

3. Kun je je ook op andere manieren beschermen?

Goede kleding werkt ook. Onder een dikke spijkerbroek verbrand je niet. Een dun wit shirtje beschermt weer veel minder, zeker als het nat wordt. Er bestaat speciale (zwem)kleding die alle uv-stralen buiten houdt. Maar voor je hoofd en handen moet de zonnebrand toch mee.

4. Is dure zonnebrandcrème beter dan goedkope?

Nee. De Consumentenbond test elk jaar verschillende crèmes. Daaruit blijkt dat de prijs niks zegt over hoe goed een crème is. Een hip flesje ziet er leuk uit en ruikt lekker, maar doet hetzelfde als een huismerk.

5. Wat doet al die crème met het milieu?

Ingevet? Hup, die zee (of dat meer) in! Maar dan glijdt er wel een klein laagje zonnebrand het water in. Daar kunnen dingen in zitten die slecht zijn voor het milieu. En zelfs giftig voor algen, vissen of koraal. In sommige gebieden, bijvoorbeeld op Bonaire en Hawaï, zijn bepaalde crèmes zelfs verboden. Niet smeren is geen oplossing. Wat dan wel? Koop een fles die minder schadelijk is. Die van de Action is volgens de Consumentenbond een goede keus voor jou én het milieu.

6. Als ik verbrand ben, smeer ik toch gewoon aftersun?

Aftersun die schade weer wegtovert: het klinkt te mooi om waar te zijn. En dat is het ook. Meestal zit er ongeveer hetzelfde in als in normale crèmes. Soms zit er alcohol of menthol in. Dat ‘verdooft’ je huid een beetje, zodat je het branderige gevoel niet voelt. Ben je maar een klein beetje verbrand, smeer dan een dikke zalf op basis van vaseline. Is het erger? Laat er dan een dokter naar kijken.

7. Is zonnen ook nog ergens goed voor? 

Het levert vitamine D op en dat is belangrijk voor sterke botten. Voor de meeste kinderen zorgt elke dag een kwartier met je gezicht en handen in de zon voor genoeg vitamine D. Meer is dus niet nodig.