Hoe de wilde kat een huisdier werd

Niels Kerstes, 1 maart 2019

Wilde katten zijn roofdieren die vrij in de natuur leven. De kans dat je een wilde kat te pakken krijgt, is niet zo groot. Lukt dat toch, dan laat je het woedende dier waarschijnlijk het liefst zo snel mogelijk weer vrij. Hoe werd dit rappe, wilde dier ons huisdier?

Onderdeel van:

Kat en muis

De katten die nu onze huisdieren zijn, stammen af van de Afrikaanse wilde kat. Waarschijnlijk is het niet zo dat mensen deze wilde katten vingen om ze als huisdier te houden. Wetenschappers denken dat de wilde katten uit zichzelf naar mensen toe kwamen. In de prehistorie reisden mensen van plek naar plek, op zoek naar voedsel. Op een gegeven moment gingen mensen zelf hun eten verbouwen. Hierdoor konden ze op één vaste plek blijven wonen. Daar bewaarden mensen ook voedsel, zoals graan. Plekken met grote voorraden graan zijn een paradijs voor muizen. Plekken krioelend met muizen zijn weer onweerstaanbaar voor katten. Daarnaast moesten de mensen hun afval ook kwijt. Ze dumpten het aan de rand van hun dorpen. De katten vonden nog veel eetbaars tussen het afval. Dit zorgde ervoor dat de katten in de buurt van de mensen het hele jaar door genoeg te eten hadden.

Een Afrikaanse wilde kat speelt met zijn eten.
Daniele Colombo | Licentie: CC BY-NC-SA 2.0

Blij met elkaar

De wilde katten voelden zich steeds beter op hun gemak in de buurt van mensen. De mensen waren op hun beurt weer blij met de katten, want die hielden de muizen in toom. Het is goed mogelijk dat mensen de katten uiteindelijk ook voerden, omdat ze ervoor wilden zorgen dat de katten bleven om meer muizen te vangen.

Ook de huiskatten van nu lusten nog graag een muisje.
Neuner Stein | Licentie: CC BY 2.0

Tienduizend jaar geleden

Onderzoekers denken dat mensen en katten zo’n tienduizend jaar geleden voor het eerst vriendelijk samenleefden in een gebied in het Midden-Oosten. Daar waar nu onder andere Syrië, Israël en Irak liggen. Ondanks zijn wat verwarrende naam, leeft de Afrikaanse wilde kat daar namelijk ook. Dat het hier gebeurde, is geen verrassing. De mensen in dit gebied begonnen als één van de eersten met het verbouwen en opslaan van granen.

Naar Europa

Later ontstond de samenwerking tussen mensen en wilde katten ook in Egypte. Katten werden in Egypte heel populair: sommige Egyptische goden werden zelfs met de kop van een kat afgebeeld. Vanuit het Midden-Oosten en Egypte druppelden de katten uiteindelijk Europa binnen. De katten kwamen onder andere mee met schepen vol handelswaar, waarop ze werden gebruikt als ongediertebestrijders.

De Egyptische godin Bastet werd vaak met de kop van een kat afgebeeld.
Kotofeij K. Bajun | Licentie: CC BY 3.0

Wist je dat er ook wilde katten in Europa leven? Huiskatten in Europa stammen toch allemaal van de Afrikaanse wilde kat af. Misschien zijn de Europese wilde katten wel te wild?

Tamme wilde katten

Tegenwoordig horen huiskatten bij de populairste huisdieren op aarde. Mensen houden ze niet alleen om muizen te vangen, maar ook voor het gezelschap. Huiskatten kunnen meestal nog goed overleven in het wild. Iedere huiskat heeft dan ook nog een flink stuk wilde kat in zich.

Er bestaan tegenwoordig tientallen kattenrassen die er allemaal wat anders uitzien.
iStock - GettyImages - GlobalP | Licentie: RF Getty Images