(c) Thinkstock | Licentie: Alle rechten voorbehouden
Kuddegedrag?
Ondanks dat Triceratopsen altijd als groepsdieren worden afgebeeld in boeken en films, is het niet zeker of ze dat wel echt waren. Een van de belangrijkste informatiebronnen voor dit mysterie zijn massagraven waarin de resten van verschillende Triceratopsen bij elkaar gevonden zijn. Toch kan men niet direct concluderen dat Triceratopsen samenleefden als de overblijfselen van de beesten bij elkaar liggen. Botten kunnen namelijk ook op andere manieren op die plek terecht komen. Denk bijvoorbeeld aan aaseters die hun prooien daarheen verslepen en rivieren die de botten met het stromende water meenemen en daar achterlaten. Net als bij T. rex Trix kijkt men naar het gesteente dat om de botten heen ligt om vast te stellen hoe de Triceratopsen dood zijn gegaan en bewaard zijn gebleven.
Naturalis vond het grootste Triceratopsmassagraf tot nu toe
(c) Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Triceratops massagraf
Het Triceratops massagraf dat gevonden is door Naturalis, genaamd het Darnell Triceratops Bonebed, is pas het derde massagraf ooit ontdekt en veruit het grootste. De eerste vondst van een Triceratops massagraf bestond uit drie beesten en 130 botresten genaamd de Homer Site. De tweede bestond ook uit drie beesten met maar 91 botten (Quittin’ Time Bonebed). Beide vondsten werden gedaan in de staat Montana, terwijl de vondst van Naturalis voor het eerst in Wyoming plaatsvond, dat veel zuidelijker ligt. De vondst van Naturalis betreft nu minstens vijf Triceratopsen en meer dan duizend botten! Hoewel er van Triceratops nog onderzocht wordt of het groepsdieren zijn, werden er van een andere gehoornde dinosauriër genaamd Centrosaurus massagraven ontdekt met meer dan duizend beesten bij elkaar. De kans dat die hoeveelheid botten door een predator of een rivier daarheen zijn gesleept is erg klein. Centrosauriërs waren dus echte kuddedieren!
Dino-onderzoeker Dylan graaft Triceratopsbotten op
(c) Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
De Triceratopsen van Naturalis
Tijden de opgraving in 2017 haalde Naturalis vierduizend kilo aan dinobotten in zes kratten naar Nederland. Daarmee komt het totaal van de expedities in 2015, 2016 en 2017 op meer dan tienduizend kilo aan fossielen! Deze vondst bevat de resten van minstens vijf dieren van verschillende formaten en leeftijden. Er zijn nog nooit zoveel Triceratopsen bij elkaar gevonden. In totaal gaat het namelijk maar om drie goede Triceratops-skeletten van wereldkwaliteit. De nummers twee en drie, Triceratops “Kelsey” in een museum in Indianapolis (Amerika) en Triceratops “Raymond” in Tokyo (Japan) zijn elk ongeveer voor de helft compleet. De beste Triceratops genaamd “Lane” in het museum in Houston, Texas (Amerika), is voor meer dan driekwart compleet (75-85%). Alle andere exemplaren in musea over heel de wereld bestaan vaak uit bij elkaar geraapte resten van meer Triceratopsen. Een soort monster van Frankenstein dus! Over de compleetheid van de Naturalis Triceratopsen durven we nog niet veel te zeggen, maar het zou zomaar eens kunnen dat we een nieuwe top drie moeten maken!
Onderzoekers pakken de botten goed in voordat de vondsten naar Nederland gevlogen worden
(c) Naturalis | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Van baby naar eindbaas. Hoe groeiden Triceratopsen?
Ondanks dat Triceratops een bekende dinosauriër is, weet men weinig over hoe deze beesten leefden. Zo is van bijna alle andere dinosauriërs wel ontdekt hoe ze eruit zagen en hoe klein ze waren als baby. Ook hoe snel ze groeiden en hoe lang ze leefden is bekend. De groep gehoornde dinosauriërs is eigenlijk de laatste grote groep binnen de Dinosauria waarvan deze details nog ontbreken. Onderzoek aan onder andere groeilijnen in de botten biedt een mogelijkheid om hierachter te komen. Met een soort “appelboortje” kan men een kleine hoeveelheid materiaal uit de kern van het bot nemen. Vervolgens wordt dit materiaal onder een microscoop bekeken en worden de groeiringen geteld, net zoals bij een boom. Met deze kennis stelt men de ouderdom van het dier vast. Het duurt nog enkele jaren voordat het onderzoek is afgerond. Zo kunnen Naturalisonderzoekers uiteindelijk de stukjes die van hetzelfde dier zijn, bij elkaar puzzelen.