Wolven in de Nederlandse natuur

Niels Kerstes, 9 april 2019

Als er in de natuur een diersoort bijkomt, heeft dat soms grote gevolgen voor een heleboel andere soorten. Jarenlang leefden er bijvoorbeeld geen wolven in Nederland, maar nu worden ze weer steeds vaker gezien. Gaat er iets veranderen in de Nederlandse natuur?

Wolven, wapiti’s en bomen

Om te bedenken wat er in Nederland gaat gebeuren als hier meer wolven leven, helpt het om te kijken naar wat er eerder in een ander gebied gebeurde. Yellowstone National Park is een natuurgebied in de Verenigde Staten. Rond 1930 waren alle wolven uit dit park verdwenen. Tientallen jaren later, in 1995, werden er weer wolven uitgezet. Sindsdien is er veel veranderd in het park.

Een wapitibok. Wapiti’s lijken sterk op edelherten.
Public Domain | Licentie: CC0

Omdat er lange tijd geen wolven waren, leefden er steeds meer wapiti’s in het park. Zonder de wolven bleven deze herten tijdens de winter lang op dezelfde plek hangen. Daar vraten ze bijna alles kaal. Hierdoor hadden jonge bomen weinig kans om te groeien. Nadat de wolven werden uitgezet, nam het aantal wapiti’s af. Bovendien bleven de wapiti’s niet meer graag lang op één plek hangen. Hierdoor kregen de jonge bomen, waaronder wilgen, wel de mogelijkheid om te groeien. 

Wolven in Yellowstone jagen op een wapitibok
Public Domain | Licentie: CC0

Meer wolven, meer bevers?

Bevers in Yellowstone National Park profiteerden misschien van de terugkeer van de wolven. Bevers zijn dol op wilgen. Ze eten de bladeren, twijgjes en de schors van de bomen. De wilgen in het park zijn nu dikker en hoger dan in de tijd voor de terugkeer van de wolven. Tegelijkertijd is het aantal beverkolonies flink toegenomen sinds de wolven in het park zijn uitgezet. De bevers hebben grote invloed in het park: doordat ze dammen bouwen, gaan riviertjes anders lopen en ontstaan er vijvers waar vissen in leven.

 

Dat het aantal bevers groeide sinds de terugkeer van de wolven, betekent trouwens niet automatisch dat dat ook echt door de wolven komt. Er is misschien wel iets anders in het park veranderd waardoor de bevers het beter doen.

Wat denk jij? Doen de bevers het beter dankzij de wolven of niet?

Links een Amerikaanse bever, rechts een dam gemaakt door Amerikaanse bevers
Left - iStock - GettyImages - Jaime Espinosa de los Monteros / right Wsiegmund CC BY 2.5 | Licentie: RF Getty Images

De wolf in Nederland

Gaan we in de Nederlandse natuur iets merken van de terugkeer van de wolf? Leo Linnartz, wolvenkenner bij ARK Natuurontwikkeling, denkt dat er wel iets zal veranderen: “Herten en zwijnen zullen alerter worden en in grotere groepen gaan leven. Vele ogen en oren merken een roofdier namelijk eerder op. Langdurig op een plek met veel voedsel blijven is niet slim met een wolf in de buurt, dus de dieren zullen meer rondtrekken dan voorheen en korter op dezelfde plek verblijven.“

Staatsbosbeheer - YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Beelden van een wolf in Drenthe.

Zoogdiervereniging - YouTube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

In januari 2021 is er een hele familie wolven gespot op de Veluwe.

Voedsel voor aaseters

Wat betreft het aantal herten zal er waarschijnlijk niet zoveel veranderen. Op de meeste plekken in Nederland zorgen jagers er al voor dat er niet te veel herten zijn. Leo: “In de Oostvaardersplassen of de Amsterdamse waterleidingen leven veel herten. Als wolven deze gebieden bereiken, wordt de klus voor de beheerders een stuk gemakkelijker. Ze hoeven dan minder jagers in te huren. Ook keren aaseters zoals raven weer terug.” Herten die door jagers worden geschoten, gaan nu vaak naar de slager. Wolven ruimen de restjes van hun prooien natuurlijk niet op. Aaseters, zoals raven, profiteren daarvan.

Noem een ander dier dat kan profiteren van de terugkeer van de wolf in Nederland.

Deze raven in Yellowstone wachten geduldig tot de wolven zijn uitgegeten.
iStock - GettyImages - milehightraveler | Licentie: RF Getty Images