Siberische boompieper
Olive-backed Pipit, Anthus hodgsoni - Kwikstaarten (Motacillidae)
De Siberische boompieper is een soort van het uiterste oostelijke puntje van Europa, in Rusland tegen de Oeral aan, en broedt vanaf daar verder oostelijk in Rusland en China. De soort overwintert in India en Zuidoost-Azië. Dankzij geluidsopnamen zijn er in Nederland in 2011-2014 zoveel Siberische boompiepers gedocumenteerd dat de vogel lang niet zo zeldzaam blijkt als hij daarvoor leek. Waar deze vogels heengaan om te overwinteren, is onbekend.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Lijkt erg op andere piepers, maar te onderscheiden door een aantal specifieke kenmerken. Heeft een olijfgroene, nauwelijks gestreepte rug, een opvallende witte wenkbrauwstreep met aan de bovenkant een zwart lijntje, en achter de oorstreek een duidelijke witte en zwarte vlek. Roep lijkt daarnaast bijzonder veel op boompieper, en zelfs voor een geoefend oor nauwelijks te onderscheiden, maar duidelijke verschillen in het sonogram (zie 'Meer weten').
Geluid
Zang veel gevarieerder en sneller dan van boompieper. Nagenoeg nooit te horen in Europa. Roep een hees en hoog "spiz", dunner en hoger dan van boompieper en iets aflopend.
15-17 cm
Leefwijze
Broeden
Broedt van half mei - augustus. Heeft één legsel van doorgaans 4, maar soms 1-6 eieren. Broedduur 12-13 dagen. Het nest is een kommetje van mos en droog gras, bekleed met fijner gras en wat haren en bevindt zich op de grond onder gras of steen, of in een ondiep kuiltje. Waarschijnlijk broedt alleen het vrouwtje. Beide ouders voeren de jongen. Jongen vliegvlug in 11-12 dagen. Ze worden na uitvliegen nog een aantal dagen verzorgd door beide ouders.
Leefgebied
Halfopen bossen, rand van de taiga, hellingen met varens. Tijdens de trektijd in Nederland vooral in dennenbos met enige begroeiing, of gemengd bos met lijsterbes, jeneverbes of andere lage begroeiing.
Voedsel
Insecten, zoals (larven van) vliegen, vlinders, kevers, bladluizen en dergelijke, maar ook kleine zaden. Foerageert vaak nagenoeg onzichtbaar in hoog gras.
Vogeltrek
Dagtrekker, wordt vaak door recorders roepend opgenomen op trektelposten, maar ook gevonden in (gemengd en) dennenbos vanaf half oktober, met meeste waarnemingen op Vlieland, Texel, rond Zandvoort en Den Haag, alhoewel dit ook aan een waarnemerseffect kan liggen.
Cursus Vogels in Nederland
Verspreiding en aantal
Uitgesproken voorbeeld waar door toegenomen kennis en waarnemers het aantal gevallen is gestegen. Tot 2010 zijn er in totaal 20 gevallen, in de periode 2011-2014 waren dat 52 gevallen, waarna de soort niet meer zeldzaam genoeg werd geacht om alle gevallen te beoordelen. Het is onbekend of een groeiende (deel)populatie hieraan heeft bijgedragen, maar hier zijn geen indicaties voor.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 1-3 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | uiterst klein aantal |
Bron: sovon.nl
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Wordt met name overvliegend geregistreerd op het vasteland van Noord- en Zuid-Holland, op telposten. Op de Waddeneilanden, met name Vlieland en Texel, is de meeste kans om een vogel te vinden in het bos.
In Europa
Broedt alleen in het uiterste noordoosten van Europa, in Rusland tegen het Oeralgebergte aan.
Meer informatie
Bescherming
De soort geldt wereldwijd niet als bedreigd.
Meer weten?
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De Siberische boompieper is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn Siberische boompiepers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de Siberische boompieper wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal