De terugkeer van de mammoet?

Marije van der Kamp, 10 december 2018

Op safari naar de mammoet? De uitgestorven mammoet weer tot leven wekken, lukt misschien wel met DNA-technieken in het laboratorium. Maar zelfs als het mogelijk is, willen we dat wel?

Onderdeel van:

DNA van de uitgestorven mammoet

Voor de terugkeer van de mammoet is DNA nodig. De mammoet stierf ongeveer 4000 jaar geleden uit. Ook in Nederland vindt men veel mammoetbeenderen. In de bevroren bodem van Siberië ontdekten onderzoekers zelfs een compleet bevroren mammoet! Uit deze mammoet haalden onderzoekers oud DNA. Dit is DNA dat uit elkaar is gevallen nadat het dier was overleden. Oud DNA moeten onderzoekers weer in elkaar puzzelen om het te laten werken.  

Wist jij dat Naturalis de grootste mammoet collectie ter wereld heeft?

Mammoetskelet van Naturalis
Een vrijwel compleet mammoetskelet van Naturalis.
Henk Caspers, Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Eicellen vullen met mammoet DNA

Naast DNA is er meer nodig om een mammoet te maken. Normaal gesproken krijgen jonge dieren de helft van hun DNA via de eicel van hun moeder. De andere helft komt via de zaadcel van hun vader. Als de eicel is bevrucht met de zaadcel, gaat de eicel vanzelf delen en groeit uit tot een jong dier. Dit gebeurt in de baarmoeder van de moeder. Van een mammoet hebben we wel DNA, maar geen eicel of baarmoeder. Waar halen we die vandaan?

Bevruchting van de eicel
Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
DNA van de eicel en DNA van de zaadcel smelten samen bij de bevruchting.

Baarmoeder van olifant lenen

Onze huidige olifant lijkt het meest op de mammoet die vroeger leefde. Kunnen we van de olifant een eicel en een baarmoeder lenen? In de olifanten eicel mag geen DNA van de olifant zitten, want anders ontstaat een mammofant of olimoet. De eicel moeten onderzoekers dus eerst leeg maken en dan vullen met mammoet DNA. Daarna moeten ze de eicel in de baarmoeder van een olifant plaatsen. Hopelijk is dit een goede omgeving voor de eicel om uit te groeien tot een mammoetbaby. Deze techniek is heel lastig en niemand weet of dit kan.  

Wolharige mammoet en Indische olifant
De wolharige mammoet (Mammuthus primigenius) en de indische olifant (Elephas maximus indicus).
Naturalis Biodiversity Center (CC BY-NC-SA 4.0) & Wikimedia Commons, Pearson Scott Foresman( CC0). | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Wat vind jij ervan als een olifant draagmoeder is van een mammoet?

Kans op leven

 

 

Het in elkaar puzzelen van oud DNA is ook heel lastig. Hoe weten onderzoekers zeker dat alle stukjes oud DNA van een mammoet zijn en hoe past het in elkaar? Als het DNA niet goed in elkaar is gepuzzeld, heeft dit gevolgen voor de mammoetbaby. Bij fouten overleeft het dier niet.  

Stel dat het DNA honderd procent klopt, groeit de eicel dan uit tot een mammoetbaby? Ook hierover twijfelen onderzoekers. De kans is groot dat de baarmoeder van de olifant de eicel, of de mammoetbaby afstoot. De mammoetbaby gaat dan dood. Ook voor de vrouwtjes olifant is het krijgen van een mammoetbaby gevaarlijk, omdat de zwangerschap veel energie kost. Willen we dat wel?

Overleeft de mammoet in deze tijd?

Als de mammoetbaby toch gezond geboren wordt, waar leeft het dan? Mammoeten leefden in de ijstijd op de mammoetsteppe. Het klimaat was toen koud en droog. Op de huidige steppen groeien andere planten dan toen. Kan een mammoet die wel eten? Is het huidige klimaat niet te warm voor een mammoet?

 

Momenteel is het nog niet mogelijk om mammoeten te laten terugkeren. Daarbij zijn er ook veel ethische bezwaren: veel mensen zijn van mening dat we dit niet moeten doen, want het is spelen met het leven. Mammoeten waren bijvoorbeeld kuddedieren. Wat moet een mammoet alleen op de wereld?

Quartair mammoetsteppe
De mammoet en de wolharige neushoorn op de mammoetsteppe.
Naturalis Biodiversity Center. | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Wil jij dat onderzoekers mammoeten laten terugkeren?

Ook interessant