Portret

Ieder mens heeft unieke gezichtskenmerken. Die delen van het gezicht maken dat ieder gezicht anders is. Blond haar, groene ogen, een wipneus, flaporen, sproeten of rimpels zijn zulke kenmerken. Je herkent mensen eraan. Met je gezicht kun je veel uitdrukken. Soms zegt je gezicht meer dan je in woorden kunt zeggen. Een gezicht is daarom een goed onderwerp voor een schilder of fotograaf. Als een kunstenaar een gezicht schildert of fotografeert, dan maakt hij een portret. Het model moet daarvoor poseren. Dat betekent stilzitten. Voor een foto heel kort, voor een schilderij soms heel lang.

Als je naar een ander land gaat, moet je een geldig paspoort bij je hebben. Met daarin een foto van jouw gezicht.

Schilderijen

Vroeger konden alleen rijke mensen hun portret laten maken. De schilder was er vaak maanden mee bezig. Op portretten uit de Oudheid zie je vooral keizers, koningen en legeraanvoerders afgebeeld. Rond 1200 was het geloof erg belangrijk. Toen werden er veel portretten van heiligen en personen uit de bijbel geschilderd. Na de Middeleeuwen ontstond er veel handel tussen steden. Toen werden er dus succesvolle handelaren en kooplieden geportretteerd. Pas na 1800 komen ook 'gewone' mensen op schilderijen voor. Vermeer schilderde bijvoorbeeld een melkmeisje, Van Gogh een postbode en Courbet een boer.

Op dit schilderij, De Aardappeleters, schilderde Vincent van Gogh 'gewone' mensen.

Rembrandt van Rijn was een Nederlandse schilder die leefde in de zeventiende eeuw. Hij schilderde onder andere De Nachtwacht. Dit wereldberoemde schilderij hangt in het Rijksmuseum in Amsterdam. Er staan meer dan twintig mensen op. Die hebben urenlang moeten stilstaan voordat het schilderij klaar was. Rembrandt schilderde ook graag zichzelf. Op die zelfportretten is te zien hoe hij zich voelde. Alle zelfportretten van Rembrandt samen vertellen het verhaal van zijn leven. Ze vormen een soort stripverhaal. Van een verbaasde jongeman in het begin tot een oude, eenzame man aan het einde van zijn leven.

Rembrandt schilderde zichzelf nooit mooier dan hij was.

Portretten konden een stuk makkelijker en goedkoper gemaakt worden toen de fotografie was uitgevonden. Eindeloos poseren hoefde niet meer. In de loop van de laatste tweehonderd jaar werd de fotografie steeds verder ontwikkeld. Nu bestaan er ook digitale fotocamera's.
De eerste fototoestellen waren grote, ingewikkelde apparaten. In die tijd, begin 1800, was de fotografie nog nieuw en bijzonder. Tegenwoordig zijn we eraan gewend om foto's van onszelf te zien.
In de Kunstfabriek in Amsterdam kun je een portretfoto laten maken. Die wordt opgestuurd naar China, waar er met olieverf een schilderij van gemaakt wordt. Die schilders daar werken heel snel, zodat het betaalbaar blijft.

Met Photoshop kun je iemand op de computer mooier maken dan hij eigenlijk is. Niet eerlijk, maar soms wel handig.