Haaieneieren: elk ei vertelt een verhaal

Morgan Hoftijzer, 10 september 2020

Op het strand vind je altijd van alles. Een mooie schelp, een krabbenhuisje of aangespoeld zeeschuim van een inktvis. Maar er is meer bijzonders te vinden. Met een beetje geluk vind je bijvoorbeeld eieren van haaien.

Tasjes vol babyhaaien

De meeste haaien leggen eieren. De buitenkant van zo’n ei is hard, wat zorgt voor bescherming van de binnenkant. Binnenin de eieren ontwikkelen zich de babyhaaien. De babyhaaien zitten aan een dooierzak vast. In de dooierzak zitten alle stoffen die nodig zijn voor de groei van de babyhaai. Hoe groter de haai wordt, hoe kleiner de dooierzak. Tijdens de ontwikkeling in het ei beweegt de babyhaai veel. Zie jij de babyhaai in het filmpje bewegen?

Youtube I SciNews | Licentie: CC BY

Een bewegende haaien baby in het ei.

Handige vorm

Haaieneieren zijn er in verschillende vormen en maten. De eieren van hondshaaien zijn bijvoorbeeld langwerpig met uitsteeksels. Deze uitsteeksels blijven makkelijk aan planten en takken haken. Tussen de planten en takken vallen de eieren niet op voor roofdieren. De Californische stierkophaai heeft een ei in de vorm van een schroef. Dit ei blijft beter vastzitten in spleten tussen rotsen. Zo zijn ze beter beschermd tegen roofdieren. Maar soms komen de roofdieren alsnog dichtbij de eieren. Daar hebben babyhaaien een trucje voor: zodra ze merken dat er roofdieren in de buurt zwemmen, doen ze net alsof ze dood zijn. Het zijn goede acteurs, want de roofdieren laten ze dan met rust. 

Wikimedia I Sander van der Wel | Licentie: CC BY-SA 2.0
Ei van een hondshaai.

Bedenk nog een andere handige vorm voor een haaienei.

Naturalis | Licentie: CC BY-NC-ND 4.0
Gedroogd ei van een Californische stierkophaai.

Haaieneieren in Naturalis

In Naturalis is een grote collectie van haaieneieren, die over een lange periode is verzameld. Dit zijn vooral droge eikapsels gevonden op het strand. Eikapsels is wat er overblijft als de babyhaai uit het ei gekomen is. Onderzoekers gebruiken de collectie van Naturalis om meer te leren over de verspreiding van haaien. Elk ei vertelt een verhaal over waar en wanneer een haaiensoort leefde.

 

Eieren vergelijken

Het is lastig te zien welk ei van welke soort haai is. Daarbij lijken de eieren van roggen erg op die van haaien. “Dat is ook niet zo gek”, vertelt vissen deskundige Sander van Lopik, “haaien en roggen zijn namelijk nauw verwant en lijken veel op elkaar”. De collectie van Naturalis wordt daarom ook vooral gebruikt als referentiecollectie. Dat betekent dat mensen met behulp van de collectie kunnen onderzoeken welk ei zij hebben gevonden. 

Alice van Duijn, informatiespecialist collectie Naturalis, krijgt dan ook regelmatig vragen van mensen die een ei hebben gevonden en willen weten waar het van is. De meeste vragen gaan over eieren van stekelroggen. Alice vertelt: “Soms raap ik ook wel eens een ei op. Verse eieren zijn een slagje groter dan exemplaren die al een tijdje op het droge liggen.”

Als de soort van het ei bekend is, kan deze geregistreerd worden. Dit kan door het ei op te nemen in de collectie van Naturalis of door het ei online te registreren. Sommige haaiensoorten verdwijnen langzaam. Daarom is het belangrijk om te weten welke soorten waar leven. Dan kunnen deze soorten beschermd worden. Iedereen kan hieraan bijdragen door een gevonden ei te registreren. Kijk maar eens extra goed de volgende keer als je op het strand bent. Misschien vind jij dan ook wel een haaienei.

Heb jij een ei op het strand gevonden? Vergelijk je ei met de online collectie van Naturalis (Haaien- en roggeneieren Naturalis) of kijk in deze determinatiegids (Determinatiegids).

Gevonden eieren van de hondshaai (links en midden) en kathaai (rechts).
Danu Hoftijzer | Licentie: Alle rechten voorbehouden