Gabriël Olthof, Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Zakpijpen?
Van dichtbij zijn in de slijmerige, paars-witte plak heel veel kleine gelei-achtige zakjes zichtbaar. Die vormen het dier. Ze komen over heel de wereld voor, dus ook in Nederland. Je verwacht het niet, maar deze dieren zijn aan ons verwant. Om die verwantschap te zien moet je naar de jonge zakpijpjes kijken: die zwemmen los, hebben een kop, een staart en zelfs een soort ruggengraat! Later hechten ze zich met hun kop aan de bodem. Ze veranderen in een soort zak met een ingang en een uitgang om voedsel uit het water te zeven.
Jezelf kopiëren
Sommige zakpijpen leven alleen, maar de soort met de ingewikkelde naam Trididemnum solidum op het koraalrif van Curaçao, leeft in een groep. Een groep van precies dezelfde dieren: het zijn klonen! Dat komt zo: nadat een jong zakpijpje een mooi plekje heeft gevonden en zich aan de bodem heeft vastgemaakt, begint hij zichzelf razendsnel te klonen tot hij een hele plak vormt van zeer kleine diertjes die we een kolonie noemen.
Een agressieve giftige plak
Aan de bodem gehecht is wegrennen voor gevaar onmogelijk, er zijn andere oplossingen nodig. Deze zakpijp heeft een heel goed wapen: hij maakt gif, waardoor er geen dieren zijn die hem eten. Hij groeit ook gewoon over andere bodemdieren en planten heen zonder dat die daar wat tegen kunnen doen. Koraal en zelfs sponzen is hij vaak de baas!
Omdat het niet zo goed gaat met het koraal in Curacao, vroegen wetenschappers van Naturalis zich af of dat met de zakpijp te maken heeft. Men was bang dat hij nog meer koraal zou doden. Om uit te vinden of dat zo is, heeft Naturalis onderzoeker Gabriël Olthof drie maanden lang onder water onderzoek gedaan naar hoeveel last koraal heeft van deze indringer.
Gabriël Olthof doet onderzoek onderwater
Gabriël Olthof, Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Onderzoek onder water
Onder water onderzoek doen, is heel anders dan boven water. Bij onderwateronderzoek zijn veel spullen nodig: duikflessen, zwemvliezen, duikpak, meetlinten, potloden, camera’s en ga zo maar door. Ook moet er altijd een tweede duiker mee die helpt als het mis gaat. Dat gebeurt gelukkig nooit, maar bij verschrikkelijke pech van kapotte duikuitrusting op 30 meter diepte, is het fijn als er iemand is om je veilig naar boven te brengen.
In mijn onderzoek heb ik langs de hele kust van Curaçao gekeken naar welke koralen last hebben van deze zakpijp: gaat het koraal waar hij overheen groeit dood? Komt hij veel voor? Groeit hij heel groot? Het bleek gelukkig uiteindelijk best mee te vallen: hij is dan wel heel agressief en dodelijk voor het koraal waarop hij groeit, maar de zakpijp komt niet zo veel voor. De kans dat hij veel schade aanricht is dus niet zo groot. Goed nieuws voor het koraal!
Onder water onderzoek doen, is heel anders dan boven water.
Gabriël Olthof, Naturalis Biodiversity Center | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0