Documentatiecentrum

De klok

Een klok laat zien hoe laat het is. Het onderdeel van de klok dat de tijd meet, heet het uurwerk. De buitenkant van de klok heet de kast. Er zijn klokken met wijzers, en er zijn digitale klokken. Digitale klokken laten de uren, minuten en seconden zien in cijfers. In de meeste huizen vind je meerdere klokken. In de woonkamer hangt bijna altijd een klok. Er zijn horloges en wekkers in de slaapkamers. En klokjes op de dvd-speler en op de magnetron. Soms is er ook een klok van vroeger in huis, zoals een Friese staartklok.


© Twents Veilingshuis, Enschede

Een ouderwetse Friese staartklok met engeltjes er bovenop.

Tijd meten

Vroeger keken mensen naar de zon en de maan om een idee te hebben van de tijd. Ze leefden niet met uren en minuten, zoals wij. Ze keken naar de zon tussen zonsopgang en zonsondergang. Een van de eerste instrumenten waarmee tijd kon worden gemeten, was de zonnewijzer. Dat was duizenden jaren geleden. Een zonnewijzer is een ring of schijf met lijnen erop. Aan de schaduw op de schijf of ring, kon je zien hoe ver de dag voorbij was. Tijd werd steeds belangrijker voor mensen. In de 14e eeuw (1300-1400) kwamen de eerste torenklokken in de steden van Europa. Dat waren klokken in kerktorens.


© Rolex, Genève (Zwitserland)

Een modern polshorloge. Op sommige horloges zitten allerlei snufjes, zoals een kalender en een wekker.

De Nederlandse natuurkundige Christiaan Huygens vond in 1656 het slingeruurwerk uit. Ongeveer vijfhonderd jaar geleden werd het eerste draagbare horloge gemaakt. Ze liepen omdat er een veer inzat. Horloges werden in die tijd nog niet om de pols gedragen. Mensen droegen ze om hun hals, of in een vestzakje. Deze horloges was heel duur en deftig. De polshorloges die wij nu dragen, stammen uit ongeveer 1800. Net als bij kleding, bestaat er ook mode in klokken. Vroeger vonden mensen de techniek van een klok zo bijzonder, dat ze graag een 'doorkijkklok' wilden. Een skeletklok werd dat vaak genoemd.

Bij digitale klokken zijn de uren genummerd van 0 tot en met 23. Tien uur in de avond is dan 22.00. Twaalf uur 's nachts is 00.00. Op digitale klokken die tot en met 12 gaan, staat er altijd a.m. of p.m. voor de tijd. Dat zijn Latijnse afkortingen. A.m. betekent 'voor de middag' en p.m. 'na de middag. A.m. 10.00 is dus toen uur 's ochtends. En p.m. 10.00 is tien uur 's avonds. Onze tijd wordt gemeten met atoomklokken. Dat zijn de nauwkeurigste klokken die er bestaan. Ze staan in allerlei landen, en in Nederland hebben we er vier. Die staan in Delft. Het gemiddelde van de 200 atoomklokken, bepaalt de precieze tijd over de hele wereld.

Details en informatie

  • Titel: De klok
  • Auteur(s): Diana Doornenbal
  • Nummer: JC294
  • Niveau: 1
  • Siso: J 656.9
123movies