Vorkstaartmeeuw
Sabine's Gull, Xema sabini - Meeuwen (Laridae)
De vorkstaartmeeuw in zomerkleed is een van de mooiste meeuwen die er zijn. Adulte vogels hebben een donkergrijze kopkap en een gele snavelpunt. In Nederland worden ze het meest gezien in de herfst, vooral in september en oktober, bij aanlandige noordwester storm. Maar meestal vertoeven ze op de Atlantische Oceaan en worden nauwelijks gezien in de Noordzee.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Adulte vogels hebben een donkergrijze kopkap en een gele snavelpunt. De buitenste handpennen zijn zwart, de rug en vleugeldekveren zijn grijs en de driehoek van binnenste handpennen en armpennen die hierbij gevormd wordt is wit. De meeste vorkstaartmeeuwen die in Nederland gezien worden, zijn echter jonge vogels. Deze zijn te herkennen aan dezelfde bovendelen, waarbij de rug en dekveren bruinig geschubd zijn in plaats van grijs, en een zwarte eindband op de gevorkte staart. Het gezicht is wit, en vanaf de kruin valt een grijsbruine 'boa' omlaag naar de zijhals.
Geluid
Vrij stil, alleen soms roepend, een sternachtig "ki-k-k-krii".
27-31 cm, spanwijdte 81-87 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt in juni. Heeft één legsel met 1-3 eieren, meestal 2. Broedduur 23-25 dagen. Heeft nest in kleine, losse kolonies. Nest van gras op de grond of stenen, vlakbij water. Na uitkomen begeleiden de ouders al na 3 dagen de jongen naar de rand van het water.
Leefgebied
Vertoeft buiten broedtijd op open zee, 's winters aan de noordwestkust van Zuid-Amerika en de zuidwestkust van Afrika. Tijdens broedtijd op de hoogarctische toendra van Siberië en Amerika.
Voedsel
Ongewervelden en kleine visjes, maar in broedtijd geregeld ook landdiertjes zoals springstaarten en spinnen.
Vogeltrek
De vogels die we in Nederland tegenkomen, zijn afkomstig uit Oost-Canada en Groenland, en vliegen via de Atlantische Oceaan met een tussenstop van gemiddeld 45 dagen in de baai van Biskaje naar zuidwest-Afrika. Hier blijven ze zo'n 5 maanden voor de kust van Namibië en Zuid-Afrika. In het voorjaar is de kust van Senegal en Mauritanië aantrekkelijk, en vanwege het ontbreken van waarnemingen wordt vermoed dat ze midden over de oceaan terugtrekken naar hun broedgebied.
Verspreiding en aantal
doortrekker in uiterst klein aantal
In Nederland is een licht stijgende trend te zien in het aantal waarnemingen in het najaar, waarschijnlijk veroorzaakt door een toenemend aantal waarnemers.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | aantal onbekend |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zeldzaam, na najaarsstormen langs de kust te zien. In Nederland bijna alleen maar juveniele vogels.
In Europa
De vorkstaartmeeuw broedt niet in Europa. De dichtstbijzijnde broedgebieden liggen op Spitsbergen en het zuiden van Groenland. Tijdens de trek naar de westkusten van Afrika steekt een deel de Atlantische oceaan over.
Meer informatie
Bescherming
Wereldwijd geldt de soort niet als bedreigd. In Rusland heeft de vorkstaartmeeuw wel te lijden onder jacht en het oogsten van de eieren. Klimaatverandering kan mogelijk een negatief effect hebben op deze soort, die vooralsnog in aantal lijkt toe te nemen.
Wet- en regelgeving
De vorkstaartmeeuw is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn vorkstaartmeeuwen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de vorkstaartmeeuw wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal